TrusoEdit
Teutonic Order 1246–1454
Kingdom of Poland 1454–1569
Polish–Lithuanian Commonwealth 1569–1772
Kingdom of Prussia 1772–1871
German Empire 1871–1918
Weimar Germany 1918–1933
Nazi–Duitsland 1933-1945
Volksrepubliek Polen 1945-1989
Republiek Polen 1989-heden
als “ilfing” in de reizen van ohthere en Wulfstan, een Angelsaksische kroniek geschreven in koning Alfred ‘ s regering met behulp van informatie van een viking die het gebied had bezocht.in de Middeleeuwen lag Truso aan het Drużno-meer, vlakbij de huidige site van Elbląg in het historische Pogesanië.; de nederzetting brandde af in de 10e eeuw. Aan het begin van de 13e eeuw veroverden de Duitse ridders het gebied, bouwden een kasteel, en stichtten Elbing op het meer, met een bevolking meestal uit Lübeck (vandaag het meer, nu veel kleiner, niet meer bereikt de stad). Na de opstand tegen de Duitse ridders en de verwoesting van het kasteel door de inwoners kwam de stad achtereenvolgens onder de soevereiniteit van de Poolse kroon (1454), het koninkrijk Pruisen (1772) en Duitsland (1871). Elbing werd zwaar beschadigd in de Tweede Wereldoorlog, en de Duitse burgers werden verdreven na het einde van de oorlog. De stad werd deel van Polen in 1945 en werd herbevolkt met Poolse burgers.
de zeehaven van Truso werd voor het eerst genoemd ca. 890 door Wulfstan van Hedeby, een Angelsaksische zeeman, op reis langs de zuidkust van de Oostzee in opdracht van koning Alfred de grote van Engeland. De exacte locatie van Truso was niet bekend voor een lange tijd, als de kust is aanzienlijk veranderd, maar de meeste historici traceren de nederzetting binnen of in de buurt van het moderne Elbląg op Lake Drużno. Truso bevond zich op het grondgebied dat reeds aan het Romeinse Rijk en eerder bekend was.het was een belangrijke zeehaven in de Baai van de Vistula aan de vroegmiddeleeuwse handelsroutes in de Oostzee die van Birka in het noorden naar het eiland Gotland en Visby in de Oostzee leidde. Van daaruit gingen handelaren verder naar het zuiden naar Carnuntum langs de Amber Road. De oude Amber Road leidde verder naar het zuidwesten en zuidoosten naar de Zwarte Zee en uiteindelijk naar Azië. De oost-west handelsroute ging van Truso, langs de Oostzee naar Jutland, en van daaruit landinwaarts via de rivier naar Hedeby, een groot handelscentrum in Jutland. De belangrijkste goederen van Truso waren amber, bont en slaven.archeologische vondsten in 1897 en opgravingen in de jaren 1920 plaatsten Truso bij Gut Hansdorf. Een groot grafveld werd ook gevonden in Elbing. Recente Poolse opgravingen hebben verbrande balken en as en duizend jaar oude artefacten gevonden in een gebied van ongeveer 20 hectare. Veel van deze artefacten worden nu tentoongesteld in het Muzeum w Elblągu.
Pruisische Kruisvaarderdit
Probeert te veroveren Pruisische land begon in 997, wanneer Bolesław I de Dapper stuurde op aandringen van de paus een contingent soldaten en een missionaris (Adalbert van Praag) naar de heidense Pruisen, een niet-Slavisch volk, op een kruistocht van verovering en bekering. De kruistocht omvatte een groot deel van de Oostzeekust, waaronder Danzig (het huidige Gdańsk), en andere delen van de kust tot Sambië. Vanaf 1209 werden extra kruistochten gevraagd door Koenraad van Masovia, die vooral Pruisisch gebied wilde veroveren, in plaats van de inheemse Pruisen te bekeren. Ondanks heldhaftige inspanningen zou de oude Pruisische soevereiniteit uiteindelijk instorten na een opeenvolging van oorlogen op initiatief van paus Honorius III en zijn frequente oproepen tot kruistocht.voordat de Pruisen en hun buren in het Westen, de Pomeraniërs, uiteindelijk in opstand kwamen, zouden de Poolse heersers en het Hertogdom Mazovië, beide tegen die tijd gekerstende volkeren, voortdurend gefrustreerd raken in hun pogingen om het noorden uit te breiden. Naast kleine grensovervallen zouden grote veldtochten tegen de Pruisen worden gestart in 1219, 1220 en 1222. Na een bijzonder zware nederlaag door Pruisische troepen in 1223 werden Poolse troepen in Chełmno, de zetel van Christiaan van Oliva en het Hertogdom Masovia, gedwongen in de verdediging te gaan.in 1226 riep Hertog Koenraad I van Masovië de Duitse ridders op om hulp; in 1230 hadden ze Chełmno (Culm) veroverd en begonnen ze veroverde gebieden voor zichzelf op te eisen onder het gezag van het Heilige Roomse Rijk, hoewel deze claims werden afgewezen door de polen, die de ambitie hadden om Pruisen al die tijd te veroveren. De strategie van de Duitse Orde was om de Wisła af te dalen en de delta te beveiligen, waardoor een barrière tussen de Pruisen en Danzig werd gecreëerd. De zegevierende Duitse ridders bouwden een kasteel in Elbing.de Chronicon terrae Prussiae beschrijft het conflict in de buurt van het Druzenmeer (nu Drużno) kort voor de oprichting van Elbing:
Omnia propugnacula, que habebant in illo loco, qui dicitur (list)… circa stagnum Drusine … occisis et captiis infidelibus, potenter expugnavit, et in cinerem redigendo terre alteri coequavit. “Alle kleine schansen die ze hadden in die plaats, die worden gezegd te zijn (lijst) … en rond het drusine moeras … hij (frater Hermannus magister) viel aan en maakte ze tot as, nadat de ongelovigen waren gedood of gevangen genomen. Truso verdween niet plotseling om vervangen te worden door de citadel en de stad Elbing tijdens de Pruisische kruistocht. Het was al afgebrand in de tiende eeuw, met de bevolking verspreid in het gebied.de Chronicon Terrae Prussiae beschrijft de oprichting van Elbing onder leiding van Hermann Balk. Na het bouwen van twee schepen, de Pilgerim (Pelgrim) en de Vridelant (Friedland), met de hulp van markgraaf Hendrik III van markgraaf van Meissen, gebruikten de Duitse ridders deze om de Vistula lagune (Frisches Haff) en de Vistula Spit van Pruisen te zuiveren: … et recens mare purgatum fuit ab insultu infidelium … … “en de Vistula spuug werd gezuiverd van de belediging van de ongelovigen… blijkbaar lag de rivier in Pomesania, die de ridders net hadden opgeruimd, maar de baai was in Pogesania. De eerste Elbing werd in Pogesania geplaatst: Magister … hij kwam naar de aarde Pogesanie, naar het eiland van haar … dat is in het midden van de rivier de Elbingi, in die plaats, waar de Elbingus komt de verse van de zee en zet het daar in het kasteel, dat door de naam van de rivier de Elbingum postuum, in het jaar dominice incarnacionis MCCXXXVII. Sommigen vertellen dat hetzelfde kasteel later van de ongelovigen is expugnatum, en vervolgens aan hem de plaats waar nu is gevestigd, overgedragen, en rond de stad geplaatst. “Master … kwam naar het gebied van Pogesania, naar dat eiland dat in het midden van de rivier de Elbing, in die plaats waar de Elbing de Vistula lagune binnenkomt, en bouwde er een fort, die hij noemde bij de naam van de rivier de Elbing, in het jaar van de incarnatie van de Heer, 1237. Anderen melden dat hetzelfde fort werd aangevallen door de ongelovigen en vervolgens werd verplaatst naar de plaats waar het nu is gelegen, en de stad verzameld rond het.”
beide landingen waren amfibische operaties uitgevoerd vanaf de schepen. De Chronicon vertelt dat ze in gebruik waren voor vele jaren en vervolgens werden gezonken in Lake Drusen. In 1238 werd de Dominicaanse Orde uitgenodigd om een klooster te bouwen op grond. Pomesania was echter niet verzekerd en vanaf 1240-1242 begon de orde met de bouw van een bakstenen kasteel aan de zuidkant van de nederzetting. Het kan belangrijk zijn dat de eerste industrie Van Elbing dezelfde was als die van Truso: de vervaardiging van amber en bot artefacten voor de export. In 1243 stichtte Willem van Modena het bisdom Pomesania en drie anderen. Het waren aanvankelijk slechts ideologische constructies, maar de getijden van de tijd veranderden ze in werkelijkheid in diezelfde eeuw.de Stichting Van Elbing was misschien niet het einde van het oude Pruisische verhaal in de regio. In 1825 een manuscript met een woordenschat van de Baltische Oud-Pruisische taal, genaamd de Elbing-Pruisische Woordenboek (Duits: Elbing-Preußisches Wörterbuch), of meer algemeen in het Engels gewoon Elbing woordenschat, werd gevonden onder sommige manuscripten uit het huis van een koopman. Het bevatte 802 woorden in een dialect dat nu Pomesaniaans wordt genoemd, met hun equivalenten in een vroege vorm van het Duits.
De oorsprong van de woordenschat blijft onbekend. Zijn formaat is als dat van moderne reiswoordenboeken; dat wil zeggen, het kan gebruikt zijn door Duitstaligen om met oud-Pruisen te communiceren, maar de specifieke omstandigheden zijn slechts speculatief. Het manuscript werd de Codex Neumannianus. Het verdween nadat een Britse bombardement de bibliotheek van Elbing vernietigde, maar daarvoor waren er facsimiles gemaakt. De datum van de MSS werd geschat op ca. 1400, maar het was een kopie. Er is geen bewijs met betrekking tot de herkomst van het origineel, behalve dat het in Pomesanian moet zijn geweest.
In 1246 kreeg de stad een grondwet onder Lübeck wet, gebruikt in maritieme omstandigheden, in plaats van Maagdenburg rechten gemeen in andere steden in Midden-Europa. Dit besluit van de orde was in overeenstemming met haar algemene strategie van het oprichten van de handelsvereniging die in 1358 de Hanzestad Bond zou worden. De orde nam deze vereniging vroeg in beslag en gebruikte het om bases te vestigen in de Oostzee. De betrokkenheid van de orde in de Liga was enigszins tegenstrijdig. In welke steden ze ook stichtten, de uiteindelijke autoriteit was de commandant van de stad, die het kantoor hield in de citadel, meestal gebruikt als gevangenis. De wet van Lübeck voorzag daarentegen in het zelfbestuur van de stad.het lidmaatschap van de Hanzestad betekende belangrijke handelscontacten met Engeland, Vlaanderen, Frankrijk en Nederland. De stad kreeg talrijke handelsrechten van de heersers van Engeland, Polen, Pommeren en de Duitse Orde. Het privilege van de oude stad werd bijvoorbeeld opgewaardeerd in 1343, terwijl het in 1393 een emporium privilege kreeg voor granen, metalen en bosproducten.met uitzondering van de citadel en kerken was Elbing in die tijd meer een klein dorp naar moderne maatstaven. De oppervlakte was 300 m × 500 m (984.25 ft × 1.640, 42 ft). Het had een werf, een marktplaats en vijf straten, evenals een aantal kerken. Het kasteel werd voltooid in 1251. In 1288 verwoestte een brand de hele nederzetting, behalve de kerken, die van baksteen waren. Een nieuwe circuit muur werd onmiddellijk gestart. Van 1315 tot 1340 werd Elbląg herbouwd. Een aparte nederzetting genaamd New Town werd opgericht ca. 1337 en kreeg Lübeck rechten in 1347. In 1349 trof de Zwarte Dood de stad, tegen het einde van de Europese pest. Na het herstel van de bevolking werd de stad verder opgebouwd en in 1364 werd een kraan gebouwd voor de haven.het Duitstalige Elbinger Rechtsbuch, geschreven in Elbing, Pruisen, documenteerde onder andere wetten voor het eerst het Poolse common law. De Duitstalige Poolse wetten zijn gebaseerd op de Sachsenspiegel en werden neergeschreven om de rechters te helpen. Het is dus de oudste bron voor gedocumenteerde Poolse gewoonterecht en wordt in het Pools aangeduid als de Księga Elbląska (Boek van Elbląg). Het werd geschreven in de tweede helft van de 13e eeuw.in 1410 kwamen de inwoners van de stad in opstand tegen de Duitse ridders terwijl ze betaalden aan de Poolse koning Jagiello, die op dat moment betrokken was bij de Pools–Litouws–Duitse Oorlog. Omdat het kasteel in Elblag licht verdedigd werd door het Poolse garnizoen, slaagden de Duitse ridders erin het kasteel te heroveren en beloofden de Poolse verdedigers dat ze vrije doorgang terug naar Polen zouden krijgen. Nadat het kasteel was ingenomen, braken de ridders hun belofte en vermoordden vervolgens een aantal van de gevangengenomen verdedigers terwijl ze de rest gevangen namen.
Koninkrijk PolandEdit
In 1440 vormden verschillende West-en Oost-Pruisische steden de Pruisische Confederatie, die de opstand van Pruisen tegen de heerschappij van de Duitse ridders in 1454. Voor hulp tegen de orde vroeg de Confederatie om hulp van koning Casimir IV van Polen. De burgers van Elbląg erkenden Casimir als rechtmatige heerser. Na eerbetoon aan de Koning kreeg de stad grote privileges, vergelijkbaar met die van Toruń en Gdańsk. Casimir ‘ s inlijving van Pruisen leidde tot de Dertienjarige Oorlog.na de Poolse overwinning op de Duitse Orde werd de stad onderdeel van het woiwodschap Malbork in de nieuw opgerichte Autonome Provincie Koninklijk Pruisen onder de heerschappij van de Poolse kroon in de Tweede Vrede van Thorn. De stad stond bij de Poolse kroon bekend onder de Poolse naam Elbląg. Met de oprichting van het Pools–Litouwse Gemenebest in 1569 kwam de stad onder directe controle van de Poolse kroon. Als een van de grootste en meest invloedrijke steden van Polen genoot het stemrecht tijdens de Koninklijke verkiezingen in Polen.met de Protestantse Reformatie in de 16e eeuw werden de burgers Lutheranen en het eerste Lutherse Gymnasium werd opgericht in Elbląg in 1535.vanaf 1579 had Elbląg nauwe handelsbetrekkingen met Engeland, waaraan de stad vrijhandel verleende. Engelse, Schotse en Ierse kooplieden vestigden zich in de stad. Ze vormden de Schotse Hervormde Kerk van Elbląg en werden Elbląg burgers, die Lutherse Zweden hielpen in de Dertigjarige Oorlog. De rivaliteit van het nabijgelegen Danzig onderbrak de handelsrelaties meerdere malen. In 1618 verliet Elbląg de Hanzestad vanwege de nauwe zakelijke betrekkingen met Engeland.Bekende inwoners van de stad waren de Zonen Hans von Bodeck en Samuel Hartlib. Tijdens de Dertigjarige Oorlog bracht de Zweedse bondskanselier Axel Oxenstierna de Moravische broeders-vluchteling John Amos Comenius voor zes jaar (1642-1648) naar Elbląg. In 1642 publiceerde Johann Stobäus, die samen met Johann Eccard componeerde, de Preussische Fest-Lieder, een aantal Evangelische Pruisische liederen. In 1646 merkte de stadsrecorder Daniel Barholz op dat de gemeenteraad Bernsteindreher, of Paternostermacher, in dienst had, gelicentieerde en vergulde amber ambachtslieden die werkten aan gebedskralen, rozenkransen en vele andere voorwerpen gemaakt van amber. Leden van de familie Barholz werden burgemeesters en raadsleden.tijdens de Dertigjarige Oorlog was de Vistula lagune de belangrijkste Zuidelijke Baltische basis van koning Gustaaf Adolf van Zweden, die werd geprezen als de beschermer van de protestanten. Tegen 1660 was de Wisla lagune naar keurvorst Frederik Willem van Brandenburg-Pruisen gegaan, maar werd in 1700 teruggegeven.de dichter Christian Wernicke werd geboren in 1661 in Elbląg, terwijl Gottfried Achenwall beroemd werd om zijn leer in natuurrecht en mensenrechtenrecht. In 1700-1710 werd het bezet door Zweedse troepen. In 1709 werd het belegerd en op 2 februari 1710 door Russische troepen ingenomen met steun van Pruisische artillerie. De stad werd in 1712 overgedragen aan de Poolse koning Augustus II.de keizerlijke cartograaf Johann Friedrich Endersch voltooide in 1755 een kaart van Warmia en maakte ook een koperen ets van de kombuis genaamd “de stad Elbing” .tijdens de Poolse Successieoorlog in 1734 werd Elbląg onder militaire bezetting door Rusland en Saksen geplaatst. De stad werd opnieuw bezet door Rusland van 1758-1762 tijdens de Zevenjarige Oorlog.
Koninkrijk Pruisenedit
tijdens de eerste Poolse Deling in 1772 werd Elbląg geannexeerd door koning Frederik de grote van Polen.het koninkrijk Pruisen. Elbing werd in 1773 onderdeel van de nieuwe Pruisische provincie West-Pruisen. In de provinciale reorganisatie van 1815 na de Napoleontische oorlogen werden Elbing en het achterland opgenomen in de Regierungsbezirk Danzig in West-Pruisen.Elbing heeft onder de soevereiniteit van de Hohenzollern koningen in Berlijn geà ndustrialiseerd. In 1828 werd het eerste stoomschip gebouwd door Ignatz Grunau. In 1837 richtte Ferdinand Schichau het bedrijf Schichau-Werke op in Elbing en later een andere scheepswerf in Danzig. Schichau bouwde de Borussia, het eerste schroefschip in Duitsland. Schichau-Werke bouwde hydraulische machines, schepen, stoommachines en torpedo ‘ s. Na de inhuldiging van de spoorlijn naar Königsberg in 1853 begon de industrie Van Elbing te groeien. Schichau werkte samen met zijn schoonzoon Carl H. Zise, die het industriële complex na de dood van Schichau voortzette. Schichau bouwde grote complexen voor zijn vele duizenden arbeiders.Georg Steenke, een ingenieur uit Königsberg, verbond Elbing nabij de Oostzee met het zuidelijke deel van Pruisen door de bouw van het Oberländischer Kanal (Elbląg kanaal).
Elbing werd onderdeel van het Pruisisch geleide Duitse Rijk in 1871 tijdens de eenwording van Duitsland. Toen Elbing een industriestad werd, kreeg de Sociaaldemocratische Partij van Duitsland (SPD) vaak de meerderheid van de stemmen; bij de Rijksdagverkiezingen van 1912 kreeg de SPD 51% van de stemmen. Na de Eerste Wereldoorlog werd het grootste deel van West-Pruisen onderdeel van de Tweede Poolse Republiek. Elbing werd verbonden met Duits-Oost-Pruisen en werd van Weimar-Duitsland gescheiden door de zogenaamde Poolse Corridor.tijdens het Nazi-Duitsland Tijdperk (1933-1945), waren drie subkampen van het Stutthof concentratiekamp gelegen in de buurt van de stad: Elbing, Elbing (Org. Todt), en Elbing (Schinau). Deze werden gesloten en veel van de Duitse inwoners van Elbing gedwongen om te vluchten toen het Rode Leger van de Sovjet-Unie de stad naderde tegen het einde van de Tweede Wereldoorlog (zie evacuatie van Oost-Pruisen). Sinds 23 januari 1945 werd 65% van de stadsinfrastructuur verwoest, waaronder het grootste deel van het historische stadscentrum. De stad werd ingenomen door het Rode Leger in de nacht van 9 op 10 februari 1945. Tijdens de eerste dagen van het beleg vluchtte het grootste deel van de bevolking van ongeveer 100.000 mensen. Na het einde van de oorlog, in het voorjaar van 1945, werd de regio samen met de stad Elbing deel van Polen als gevolg van de Conferentie van Potsdam en het gebied werd geregeld door Polen na de resterende Duitsers werden ofwel overgebracht of gevlucht naar Duitsland. Op 1 November 1945 bleven er 16.838 Duitsers in de stad.
geschiedenis na 1945Edit
de stad werd herbevolkt en kreeg de Poolse naam Elbląg. Elbląg ‘ maakte deel uit van de zogenaamde herstelde gebieden en van de nieuwe inwoners, 98% waren Polen verdreven uit Poolse gebieden geannexeerd door de Sovjet-Unie uit Centraal Polen. Delen van het beschadigde historische stadscentrum werden volledig gesloopt, waarbij de bakstenen werden gebruikt om Warschau en Gdańsk te herbouwen. De communistische autoriteiten hadden oorspronkelijk gepland dat de Oude Stad, volledig verwoest tijdens de gevechten sinds 23 januari 1945, zou worden gebouwd met blokken van flats; echter, economische moeilijkheden verijdeld deze inspanning. Twee kerken werden gereconstrueerd en de resterende ruïnes van de oude stad werden afgebroken in de jaren 1960. samen met Tricity en Szczecin was Elbląg het toneel van rellen in de kuststeden in 1970 (zie ook de Poolse protesten van 1970). Sinds 1990 heeft de Duitse minderheid een bescheiden opleving gekend, met de Elbinger Deutsche Minderheit organisatie die in 2000 ongeveer 450 leden telde.
De restauratie van de oude stad begon na 1989. Sinds het begin van de restauratie is een uitgebreid Archeologisch programma uitgevoerd. Het grootste deel van het erfgoed van de stad werd verwoest tijdens de bouw van kelders in de 19e eeuw of tijdens de Tweede Wereldoorlog, maar de achtertuinen en latrines van de huizen bleven grotendeels ongewijzigd, en hebben informatie verstrekt over de geschiedenis van de stad. In sommige gevallen hebben particuliere investeerders delen van bewaard gebleven stenen verwerkt in nieuwe architectuur. In 2006 was ongeveer 75% van de Oude Stad gereconstrueerd. Het stadsmuseum presenteert vele kunstwerken en voorwerpen van dagelijks gebruik, waaronder de enige 15e-eeuwse verrekijker die in Europa bewaard is gebleven.Elbląg is ook de thuisbasis van de Elbrewery, de grootste brouwerij Van Polen, die deel uitmaakt van de Żywiec-Groep (Heineken). De geschiedenis van de Elblag brouwtraditie gaat terug tot 1309, toen de Duitse meester Siegfried von Leuchtwangen de stad Elbing brouwrechten verleende. De huidige brouwerij werd in 1872 opgericht als de Elbinger Aktien-Brauerei. In de vroege jaren 1900 was de brouwerij de exclusieve leverancier van Pilsner bier aan het Hof van de Duitse keizer Wilhelm II.