Synopsis
geboren op 31 juli 1919 in Turijn, studeerde Italiaans-Joodse wetenschapper Primo Levi cum laude af in de scheikunde te midden van de opkomst van het fascisme in zijn thuisland. Hij overleefde een jaar in Auschwitz tijdens de Tweede Wereldoorlog tegen alle verwachtingen in. Na zijn bevrijding in 1945 begon Levi te schrijven over zijn ervaringen en schreef hij de veelgeprezen werken If This Is a Man, The wapenstilstand en het Periodiek Systeem. De oorzaak van zijn dood in 1987, die officieel werd beschouwd als zelfmoord, is het onderwerp van enige discussie.
Discriminatie en doorzettingsvermogen
Primo Levi werd geboren op 31 juli 1919 in Turijn, Italië. Hij was de eerste van twee kinderen geboren uit Italiaans-Joodse ouders uit de middenklasse wiens voorouders eeuwen eerder naar Italië waren geëmigreerd om te ontsnappen aan vervolging tijdens de Spaanse Inquisitie. Opgegroeid in een kleine Joodse gemeenschap, Levi was een kleine, verlegen jongen en was een frequent doelwit van pesten. Echter, hij was ook een fervent lezer en uitstekende student, en door zijn vroege tieners had een grote interesse in chemie ontwikkeld.in 1937 voltooide Levi zijn basisonderwijs en ging naar de Universiteit van Turijn. Hoewel het fascisme al in de jaren voorafgaand aan de Tweede Wereldoorlog door het land had geveegd, moest de dictatoriale beweging nog haar volledige raciale dimensies verwerven toen Levi met zijn studie begon. Dat veranderde allemaal het volgende jaar, toen wetten werden ingevoerd die het onderwijs van Joden verboden in door de staat gesponsorde scholen. Maar omdat Levi zich had ingeschreven voor hun benoeming, was hij vrijgesteld van de nieuwe wetten, hoewel niet van hun discriminerende implicaties.met de hulp van een sympathieke professor kon Levi zijn studie afronden en in 1941 studeerde hij cum laude af in de scheikunde. Maar vooroordeel volgde Levi in zijn professionele leven, en de kwalificatie “Joods ras” die op zijn diploma werd gedrukt, verhinderde hem aanvankelijk werk te vinden. Met behulp van een valse identiteit en vervalste papieren, werd hij uiteindelijk aangenomen als een chemicus bij een mijnbouwbedrijf en vervolgens werkte voor een Zwitserse farmaceutische bedrijf in Milaan. Maar toen hij na de dood van zijn vader in 1942 naar huis terugkeerde in Turijn, ontdekte Levi dat de omstandigheden verslechterden en dat zijn moeder en zus zich in een huis in de nabijgelegen heuvels verborgen hielden om vervolging te voorkomen.in 1943 vluchtte Levi en zijn familie naar Noord-Italië, waar hij zich bij een Italiaanse verzetsgroep aansloot. Echter, toen hij en zijn kameraden later dat jaar werden gearresteerd door fascistische krachten, gaf Levi toe dat hij een Jood was om te voorkomen dat hij als partizaan werd neergeschoten en werd in januari 1944 naar een Italiaans gevangenenkamp gestuurd. Hoewel hij daar relatief goed werd behandeld, kwam het kamp al snel onder Duitse controle en werd Levi gedeporteerd naar Auschwitz.in februari 1944 arriveerde Levi in het concentratiekamp en werd het nummer 174517 getatoeëerd op zijn onderarm. Vastbesloten om te overleven, deed Levi alles wat hij kon om de verschrikkingen van Auschwitz te doorstaan. Levi ruilde zijn eten in voor Duitse lessen en maakte gebruik van zijn opleiding als chemicus, zodat hij een baan kon verdienen in een rubberfabriek, waardoor hij enkele van de zwaarste realiteiten van het kamp kon vermijden. In die tijd begon hij ook de realiteit van Auschwitz te documenteren, in de hoop dat hij zou leven en er ooit getuige van zou zijn.in januari 1945 bevrijdde het Rode Leger Auschwitz en maakte Levi zijn reis naar huis. Van de meer dan 7.000 Italiaanse Joden die tijdens de oorlog naar concentratiekampen waren gedeporteerd, behoorde Levi tot de minder dan 700 overlevenden. in Turijn vond Levi werk in een verffabriek, getuige hiervan. Maar zijn tijd in Auschwitz had hem ook een onstuitbare dwang gegeven om over zijn ervaringen te vertellen, en zo begon hij te schrijven. Levi koos ervoor om zijn verhaal te relateren aan de kalme en beredeneerde detachement van een wetenschapper en bracht de volgende twee jaar door met het voltooien van zijn eerste werk, If This Is a Man (later gepubliceerd als Survival in Auschwitz). Een druk van 2000 exemplaren werd in oktober 1947 in Italië gepubliceerd, maar werd grotendeels genegeerd.in het decennium dat volgde, richtte Levi zijn aandacht op het gezinsleven, trouwde met Lucia Morpurgo, met wie hij twee kinderen zou krijgen, en werkte kort als chemisch adviseur voordat hij terugkeerde naar een baan bij een verffabriek. Zijn drang om getuige te zijn van de Holocaust was echter niet vervaagd en hij bleef zijn verhaal vertellen door middel van memoires, gedichten, korte verhalen en fictie.in 1958 verscheen een nieuwe editie van If This Is a Man, en in 1959 werd het vertaald in het Engels en Duits. Deze hernieuwde interesse in zijn werk bracht Levi een zekere mate van zijn succes, en in de komende jaren was hij in staat om verschillende andere werken te publiceren, waaronder zijn autobiografische The wapenstilstand (1963) en twee collecties van sciencefictionverhalen.
“het Periodiek Systeem”
in 1975 werd het periodiek systeem in Italië gepubliceerd. Misschien wel zijn belangrijkste en beroemdste werk, het is een verzameling van 21 autobiografische verhalen die elk gebruik maken van een chemisch element als uitgangspunt, over alles van Levi ‘ s kindertijd en scholing tot het leven in en na Auschwitz. Twee jaar na de publicatie trok Levi zich terug uit zijn functie in de verffabriek om zijn tijd volledig aan het schrijven te wijden. Zijn momenten van uitstel werd gepubliceerd in 1978, gevolgd door 1982 ’s the Monkey’ s Wrench (die won de prestigieuze Italiaanse literaire Strega prijs) en de roman If Not Now, When? (1984).in het midden van de jaren tachtig was Levi ‘ s werk onderdeel geworden van de canon op Italiaanse scholen, en toen de eerste Amerikaanse editie van het periodiek systeem in 1984 werd gepubliceerd, werd het aangekondigd door onder meer Philip Roth en Saul Bellow. Het kritische en commerciële succes van het periodiek systeem leidde Levi naar een sprekende tour door de Verenigde Staten het volgende jaar, en in 1986 publiceerde hij nog een boek over zijn ervaringen, getiteld The Drowned and the Saved. Het zou zijn laatste zijn.op 11 April 1987 vond de conciërge in het appartementencomplex waar Primo Levi het grootste deel van zijn leven voor en na de oorlog had gewoond hem dood onderaan het trappenhuis. De lijkschouwer oordeelde dat zijn dood een zelfmoord was, en veel mensen die hem kenden geloofden dat het ook het eindresultaat was van het lijden dat hij tientallen jaren eerder had doorstaan en waarmee hij sindsdien had geleefd. Anderen beweren echter dat de dood een ongeluk was, wat wijst op het feit dat hij last had van duizeligheid. De kwestie is controversieel en blijft onderwerp van enig debat.naast het oeuvre dat Levi zelf achterliet, waardoor hij een van de belangrijkste Holocaustschrijvers is geworden, is hij ook het onderwerp geweest van talrijke documentaires en biografieën. De film The Grey Zone uit 2001, met David Arquette, Steve Buscemi en Harvey Keitel, was gebaseerd op het laatste hoofdstuk van The Drowned and the Saved. In 2006 werd het periodiek systeem door de Royal Institution van Londen als een van de beste wetenschappelijke boeken ooit geschreven.